Balık sofralarımızın vazgeçilmezi, dengeli beslenmemizin en önemli besini. Balık, sağlıklı ve ucuz olması açısından sağlıklı beslenme için temel unsur haline gelmiştir. Dengeli beslenmemizin en önemli besini dememdeki neden ise , başta kırmızı et olmak üzere birçok gıdanın fiyatlarının zirve yapmış olmasıdır. Günümüzde dengeli beslenme için oldukça yüksek meblağlara ulaşan bir bütçeye ihtiyacımız olduğu aşikardır. Gelir seviyesi düşük olan ülkemizde ise, bu gıdaların çoğunu maalesef ki soframıza koymamız pek mümkün olmamaktadır. Ayrıca yüksek rakamlarla sofralara koyduğumuz gıda ürünlerinin güvenirliği ne derece mümkündür?
Balık, eğer çok kirli olmayan bir denizden tutulmuş ve doğal ise gönül rahatlığıyla, başta geleceğimiz olan çocuklarımızın menüsüne koymaktan çekinmeyeceğimiz bir besin olarak karşımıza çıkmaktadır. Balık seçiminde genellikle fiyat unsuru ön plana çıksa da değişken bir fiyatlama olduğundan , uygun zaman da çok ucuza bile kaliteli ve besin değeri yüksek balıkları sofralara koymak mümkündür. Balık konusunda önemli bir hususta hangi ayda hangi balık lezzetlidir? sorusunun cevabıdır. Birçok balık her mevsimde avlanabilirken; bazı türler mevsimsel olarak avlanabilmektedir. Özellikle her mevsim avlanılan balıklar mevsim özelliklerine göre lezzet konusunda değişime uğrar. Yaz aylarında yavan ve tatsız olan bir balık kış aylarına doğru yağlanarak daha lezzetli hale gelebilmektedir.
Balıklar, aylara göre avlanma ve lezzet açısından farklılık gösterse de her durumda yenmesi gereken gıdalardır. Eğer balıklardan daha fazla yararlanmak istiyorsak aylara göre hangi balığın daha çok avlandığını, hangi balığın hangi mevsimde daha ucuz olduğunu ve hangi aylarda hangi balık daha lezzetli ve besleyici olduğunu bilmekte yarar vardır.
Hangi ayda hangi balık lezzetlidir sorusunun cevabına geçmeden önce balık avı için oluşması gereken temel şartlara kısaca değinelim.
Öncelikle şunu belirtelim; balık av içinde yemek için de serin hava gerektirir. Yaz aylarında sofralarımızda çok fazla yer bulmayan balığın asıl mevsimi Eylül ayından başlayıp, genel yumurtlama döneminin başlangıcı olan Nisan ayı sonuna kadar olan dönemdir. Elbette ki bu dönemlerin dışında da balık yenir ama belirttiğimiz mevsim aralığındaki lezzeti ve besleyiciliği bulamazsınız. Diğer önemli bir husus ise balığın av mevsimidir. Ülkemizde genellikle 15 Nisan-01 Eylül arasında av yasağının bulunması ve büyük balıkçı gemilerinin ava çıkamaması, hem üretimi hem de tüketimi azaltmaktadır. Sıcak havalar da bir diğer önemli etkendir.
Balık avlamak için diğer koşullar ise iklim, suyun ısısı, rüzgârın yönü, basınç, balığın beslenme iştahı gibi bazı unsurlar yine ön plana çıkar.
Balığın çok avlandığı mevsim en lezzetli olduğu mevsim midir? Elbette ki hayır. Öyle ise balığın en çok avlandığı mevsim ile balığın en lezzetli olduğu mevsim aynı değildir.
Genel kanı balığın en lezzetli olduğu mevsimin, özellikle suyun soğuduğu Ocak- Şubat aylarının olduğudur. Aslına bakarsanız birçok balık türü için bu düşüncenin doğruluk payı hiç te yabana atılamaz. Balıklar türlerine göre avları yılın bütün aylarına dağılır. Hamsi gibi bazı balıklarda bu farklılık gösterse de genel durum böyledir.
Balıkların avlanma ve lezzet konularına değinmeden önce bir hatırlatma yapalım. Balıkların yasal süreler içerisinde yasal miktar ve boy limitlerine riayet etmek çok önemlidir.
Mademki balıkların en çok avlanma ve en lezzetli oldukları mevsim farklı biz de açıklamalarımızı bu iki başlık altında yapalım.
Hangi ayda hangi balık bol avlanır?
Tabloda da yer aldığı üzere balık türlerinin avlanma zamanları tüm yılın farklı aylarına yayılmaktadır. Bu tablonun bize sağladığı en önemli avantaj balığa çıkmadan önce hazırlayacağımız olta takımlarının avlanılacak balığa uygun olmasını sağlamak olacaktır. Aksi takdirde avlanma mevsimi olmayan bir balığın peşine düşmek maceradan öteye gitmez.
Örnek verecek olursan eğer Eylül ayında balık avlamak istersek oltalarımızı Akya, Barbun, Kefal, Lüfer, Mercan, Mırmır, Levrek gibi mevsim balıklarına uygun hazırlamalıyız. (bölgesel farklılıklar gösterebilir)
Hangi ayda hangi balık lezzetlidir?
Balıklar türlerine göre bazı dönemlerde tatsız ve lezzetsiz olurken, bazı mevsimlerde lezzetine kavuşur. Tablodaki bilgiler ışığında balık seçiminizden en iyi sonucu alabilirsiniz.
Her ne kadar balık seçiminde en çok fiyata dikkat etsek te bu durum zaman zaman lezzet unsurunu da ön plana çıkarabilmektedir.
Balığın en ucuz olduğu mevsim en bol olduğu mevsimdir. Oysa biz en bol avlanıldığı mevsimin balığın en lezzetli olduğu mevsim olmayabileceğine değinmiştik.
Birkaç örnek vermek gerekirse;
Eylül ayında, barbun, akya, çupra, karagöz lezzetli olsa da; hamsi, palamut, izmarit sofralara konulmasa da olur.
Ekim ayında akya, barbun, çipura lezzetini korur, dil, levrek, izmaritten uzak durmak lazım. Bence lüferi denemelisiniz.
Kasım ayı hamsi palamut lezzetlenmeye başlar, akya yine lezizdir, istavrit te ben de buradayım der. Uskumru ve pisi denenebilir.
Aralık sular soğumaya başlar dil, palamut, uskumru, lüfer iyi zamanlarındadır.
Ocak ayı aralık ayındaki balıklar lezzetini korur. Hamsi ve kefal yağlanmıştır.
Şubat levrek, mezgit, kalkan iyidir; izmarit sofralarda yer bulur, kalkan akya baş tacıdır.
Mart ayında dil, izmarit, kalkan, kefal, lahos (av yasağına dikkat), mezgit ve levrek lezzetlidir.
Nisan ayı av yasağının başlangıcıdır. Akya, izmarit, barbun, kalkan, levrek, mezgit yenilebilir. Kalkan ayıdır.
Mayıs ayı iskorpit, trança sofralarda yer bulur, akya, barbun, izmarite devam.
Haziran ayı balık konusunda kısır geçer, fiyatlar artar. İlla ki balık yenecekse akya, iskorpit, trança neden olmasın?
Temmuz balık için çok sıcak bir aydır. Avlaması da yemesi de çok zevk vermez. Olsun derseniz; çipura, karagöz, kılıç, mercan, akya, severseniz sardalya.
Ağustos ayı sardalya en lezzetli olduğu dönemi yaşar. Barbun, çipura, karagöz, mercan ve akya lezzetlidir. Kılıç lezzetlidir.
Damak tadı herkeste farklılık gösterdiğinden, bizim önerdiğimiz balık size hitap etmeyebilir.
Hangi ayda hangi balık lezzetlidir? Genel olarak balıkların seçiminde tablodan da yararlanarak size en uygun lezzeti bulabilirsiniz.