Balık konusunda, genellikle nasıl avlanacağı, seçileceği ve pişirileceği hususu üzerinde dururuz. Bunlar kadar önemli bir konu da, balık eğer alındıktan ya da yakalandıktan sonra hemen pişirilmeyecek ise, nasıl muhafaza edileceğidir.
Eğer balıkları eve getirdikten sonra hemen tüketmeyi düşünmüyorsanız, uygun koşullarda ve nasıl depolamanız gerektiğinin yollarını öğrenmeniz önemlidir.
Balıklar gıda zehirlenmelerinde liste başı ürünlerdir.
Balığı eğer avlıyorsanız, öncelikle canlı tutmanın yollarını arayın. Canlı tutamıyorsanız buz ya da bir soğutucu yardımıyla taze kalmasını sağlayın.
Balıkları, lezzetini kaybetmemesi için, mümkün olan en kısa sürede temizleyin. Balık temizlenmeden önce, soğuk bir ortamda ya da buzdolabında, bir gün kadar dayanır.
Balıkları tüketmeden önce, tazelik kontrolü yapmak hayati önem taşır. Balıkların tazeliğinin nasıl anlaşılacağına dair açıklamalarımızı daha önceki yazılarımızda yapmıştık. İlgili yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
Balıkları temizlenmiş olarak, bütün ya da dilimlendikten sonra muhafaza etmenin birkaç yolu bulunur.
Balıkları avlarken, nakliye ederken ya da evde bekletirken buzla üzerini kaplayabiliriz. Bahsedilen durumların tamamında unutulmaması gereken husus, eriyen buzun suyunun tahliyesidir. Muhafaza ettiğinin kabın tabanında oluşturulacak bir delik vasıtasıyla, suyun akması sağlanmalıdır. Su ölü balığın hızlı bir şekilde bozulmasına ve tadının değişmesine neden olur.
Buzdolabında veya buzda saklama da, bir diğer muhafaza yöntemidir. Burada izlenecek yol, öncelikle balıkları soğuk suda iyice yıkayın. Daha sonra kâğıt havlu ya da temiz bir bezle silerek alüminyum folyo, streç film, yağlı kâğıttan biri ile sardıktan sonra buzdolabında veya buzun içinde uzun süre muhafaza edebilirsiniz. Bu süre, buzdolabının alt kısmında iki günü geçmemelidir.
Kullanılan malzemelerin Gıda Kodeksi Yönetmeliği’ne* uygun olmasına dikkat edilmelidir.
Muhafaza süresini etkileyen bir hususta balıkların ebatlarıdır. Balık büyük ya da büyük parça ise, küçüklere göre daha fazla dayanır.
Yassı balıklar, diğer balıklara göre daha uzun dayanır.
Yağsız balıklar, yağlı balıklara göre uzun süre dayanır.
Balıkları dondurarak ta saklayabiliriz. Balıkların dondurma öncesi hazırlıkları iyi yapılırsa, 3 ay ile 12 ay arasında muhafazası mümkün olabilmektedir. Bunun içinde birkaç önemli husustan bahsetmenin yararlı olacağını düşünüyorum.
Dondurma işleminden önce balığın havayla temasını kesmek önemlidir. Kilitli buzdolabı poşetine temizlediğiniz balığı koyduktan, sonra mümkün olduğunca torbadaki havayı çıkaralım. Hava ile temas balığın tadını olumsuz etkiler.
Balığı dondurmadan önce alüminyum folyoya sarabilirsiniz.
Eğer balıklar için dondurma işlemini çok sık yapıyorsanız, bir balık dondurma çantası almayı düşünebilirsiniz. Hem dolabın geri kalanını balık kokusundan, hem de balığı, diğer dondurduğunuz malzemelerin olumsuz etkisinden korumuş olursunuz.
Balıkları dondurucunun içinde başka bir kapta tekrar dondurabilirsiniz. Bunu yapmak için, bir kabın içerisine temizlenmiş balıkları yerleştirin ve balıkların üzerini kaplayacak kadar su ekledikten sonra dondurucuya koyun. (öncesinde balıkların üzerine buzla temasını kesmek için bir örtü kullanmak daha iyi olacaktır)
Dondurulmuş balıkları çözmek için ise izlenecek en uygun yol bir gece dolabın alt bölmesinde bekletmektir. Eğer balığı sararak dondurma yolunu seçtiniz ise, sarılı olduğu malzemeyle birlikte soğuk suda bekletme yoluna gidebilirsiniz. Sıcak su, ısı kaynağı ya da fırın kullanmaktan kaçınılması gerekir. Isı kaynakları balıklarda bakteriyel oluşumları hızlandırır.
Önemli Not: Balığı temizlemeden sakladığınızda, içerisinde bulanan ve kendisinin avladığı diğer balıkların çürümesi ve asıl balığı etkilemesi, bizim balığın da bozulmasına neden olacaktır. Bu durum da zehirlenmelere yol açabilmektedir.
* Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği: Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelere ilişkin kuralları düzenleyen yönetmelik.
