Balıkta Yenebilir Et Oranı
Bazen büyük balık aldığımızı düşündüğümüzde, yanıldığımız mutfakta ortaya çıkar. Her ne kadar aldığımız balık büyük olsa da temizlediğimizde geriye pek bir şey kalmadığını görürüz. Bunun nedeni balıkların anatomisi nedeniyle yenilebilir et oranının fazla olamamasıdır. Somon, alabalık, vatoz, mezgit gibi balıkların yenilebilir et oranları ortalamanın üstünde iken, fener balığı,dülger balığı gibi balıklarda bu oran 35-45 aralığına düşer. Burada balıkların ne kadar fire verdiğini bilmek, satın almada ekonomik kararlar vermenize yardımcı olur.
Balıkların yenilebilir et oranlarının tespiti için ne kadar fire verdiğini bilmek önemlidir. Balığın yenmeyen iç organları, kılçıkları, pulları ve bazen derisine fire denir. Bunları düşünce kalan kısım ise balıkların yenilebilir et kısmıdır.
150 gr balıketi elde etmek için gerekli brüt balık miktarı ( ortalama olarak )
-
150 gr. balık filetosu -
175 gr. balık dilimi -
220 gr. bütün, küçük kafalı balık -
280 gr. bütün, büyük kafalı balık -
200 gr. kafası kesilmiş balık -
220 gr. küçük balık ( Hamsi gibi )
Tablo1: Brüt-net çizelgesi
Bazı balık türlerindeki ortalama fire ve yenebilir et oranı :
Balık Türü Fire oranı ( % ) Yenebilir oran ( % )
-
Mezgit % 40 % 60 -
Kalkan % 50 % 50 -
Dülger % 55 % 45 -
Somon % 35 % 65 -
Alabalık % 35 % 65 -
Dil balığı % 50 % 50 -
Fener balığı % 65 % 35 -
Vatoz % 60 % 40 -
Mercan % 45 % 55 -
Palamut % 45 % 55
Tablo2: Fire miktarı
Balıkları parçalama ve porsiyonlara bölme işlemi içerisinde fileto çıkarma, dilimleme ve dilimlemeye uygun olmayan büyük balıklarda parçalara bölme işlemleri de yapılır. Eğer balık porsiyon büyüklüğünde ise bu işlemler yapılmadan bütün olarak pişirilir.
Siz de ucuz balık aldım diye bazen yanılgıya düşmek istemiyorsanız, balık alırken bu fire oranlarını dikkate alırsanız ekonomik davranmış olursunuz.
Alıntı: http://www.megep.meb.gov.tr/ (Tablo1-Tablo2)
