Zıpkınla Balık Avı

Önceleri, insanların beslenme ihtiyacını karşılamak için avlanma isteğinden doğsa da daha sonra sportif amacı ön plana çıkmış bir avlanma yöntemidir.

Bu spor dalında genellikle, hareket kabiliyeti yüksek büyük balık türleri hedef avlardır. Bilinçsizce ve dikkatsizce yapıldığında ölümlere varan sonuçlar doğurabilmektedir. Özellikle ülkemizde zıpkının bir tür silah olduğu bilincine varmadan avlanmaya kalkanların sebep olduğu birçok olumsuz örnek bulunmaktadır.

Su altı sporunda kullanılan zıpkınlar, basit kamıştan yapılan ilkel zıpkınlardan, havalı ve çok büyük balıkların üstesinden gelebilecek geniş çeşit yelpazesine sahiptir.  En basit olanı bileğe bağlanan bir lastik yardımıyla gerilen ve bu itme gücüyle ava doğru atılan ahşap bir sopadır. Her ne kadar güçlü ve büyük balıkları avlayabileceğiniz zıpkınlar varsa da dışarı çekemeyeceğiniz büyüklükte bir balığa zıpkın atmak ölümcül bir hata olabilir.

Bu avlanma yöntemi çok eski zamanlardan beri süregelen bir avcılıktır. Bilinçli davranılırsa doğaya en az zarar veren avlanma yöntemidir. Herhangi bir kirliliğe sebep olmaz. Avlayacağınız balığı görüp seçme şansınızın olması sizi vicdanınızla baş başa bırakır. Limit altı balıklara ve avlanması yasak türlere dikkat etmeniz,  avcılıkta profesyonelliği de beraberinde getirir.

Taze ve iri bir balığı soframıza getirmek için yola çıktığımızda balıkla yüzleşmeden önce iyi bir hazırlık yapmamız lazım. Unutmayınız ki, balığın yaşam alanında olacaksınız. Suyun altında tek başınıza bazı ölümcül tehlikelerle karşılaşma ihtimalinizi de göz önüne alarak hazırlıklarımızı bilinçli ve ciddi yapmalıyız.

Eğer bu işte acemi iseniz, iyi araştırarak ya da eğitim desteği alarak zıpkınla avlanmaya başlamalısınız. Aceleye ve acemiliğe yer olmayan bir yöntemdir. Eğer yeterince bu işe hazırsanız sizi tarifsiz bir heyecan bekler; yeterli bilgi ve deneyime sahip olamadan, gerekli malzemeleri temin etmeden dalarsanız heyecanınız kabusa da dönebilir.

Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de bu işin bazı kuralları vardır. Sürdürülebilir bir balık yaşamı için, bizim de bu kurallara uymamız gerekir. Zıpkın avcılığına başlamadan önce yasal yükümlülüklerimizi bilmemiz gerekir. Bu kurallardan bazıları şunlardır:

• Denizlerde gece zıpkın ve su altı tüfeği ile avcılık yapılamaz. Su altı tüfeği ile yapılacak avcılıkta ışık kaynağı, şnorkel hariç yapay hava kaynağı, tüp, nargile, her türlü soluma cihazı ve yedek hava kaynağı kullanılamaz.
• Su altı tüfeği ile orfoz ve lagos avcılığı yapılamaz
• Zıpkın ve su altı tüfeğiyle gece avcılık yapılamaz.
• İç sularımızda Zıpkın ve su altı tüfeğiyle avcılık yapılamaz.
• Şamandıra ile belirlenen yüzme alanlarında zıpkın ve su altı tüfeğiyle avcılık yapılamaz.

 Ayrıca avlanabilecek türler, zaman kısıtlamaları, avlanabilecek adet, boy limiti, ağırlık limiti de dikkat etmemiz gereken diğer önemli hususlardır.

 Bu yasal uyarıları inceledikten sonra zıpkınla avcılık için gerekli malzemeleri inceleyelim:

Zıpkın

Zıpkın avcılığına yeni başlayanların, , öncelikli olarak daha küçük ve çok güçlü olmayan zıpkınlarla işe başlamasında fayda var. Bu seçim büyük kazalar yapma ihtimalini en aza indirecektir. Bilinmelidir ki zıpkın ne kadar büyük olursa suyun içerisinde o kadar ağır hareket eder. Zıpkın konusunda alternatifler, kalite, tür ve ebat olarak çok çeşitlidir. Seçimde size işi bilen birinin yardım etmesini istemek akıllıca olacaktır. Bu davranış daha sonra yaşanabilecek pişmanlıklardan kurtaracaktır.

Önceliğimiz, temel malzemelerden başlayarak tecrübe kazandıkça, profesyonel malzemelere yönelmek olmalıdır. Başlangıçta yapacağımız harcamaya karar verirken bu işin geçici bir heves olabileceği ihtimalide göz ardı edilmemelidir. Zıpkın birkaç parçadan oluşur ve kişiye göre bu parçaların uyumu değişebilir.

Serbest dalışta kullanılan iki tür zıpkın vardır. Bunlar: Lastikli zıpkınlar ve havalı zıpkınlardır. Ayrıca yapıldıkları materyallere göre de ahşap, alüminyum, karbon gövdeli gibi türleri de vardır.

Dalış Maskesi  

Maske, dalış için çok önemli bir malzemedir. Çok çabuk buğulanan yada su sızdıran bir maskeyle dalış yapamazsınız. Iyi bir markadan kaliteli bir maske almanız uygun olacaktır. Size uygun olan maskeyi almak için alternatifin bol olduğu bir mağazaya giderek farklı maskeleri denemeniz çözüm olacaktır. Dalış maskeleri yüzünüzün yapısına göre farklı sonuçlar verebilir.

Maskeyi test ederken, yüzünüze yerleştirin ve başınıza sabitlemeden burnunuzdan biraz nefes alın. Nefesi bırakmadan  ellerinizi maskeden çekin, yüzünüzde sabit kalıyorsa size uygundur. Eğer sabit kalmıyor ve düşüyorsa size uygun değildir ve sabit kalanı bulana kadar denemeye devam edin. Maske seçiminde dikkat edilecek bir hususta cam faktörüdür. Malum cam bizim görüş mesafemizi ve görüş kalitemizi belirler. Maskelerde genellikler iki farklı cam kullanılır.Bunlar Polikarbonat ve Temperli camlardır. Temperli camlar çok iyi bir görüş alanı sağlar, Polikarbonat cam ise görüş kalitesine ilave olarak kırılmazdır.

Şnorkel

Şnorkel seçimi yaparken dikkat etmeniz gereken hususlar ise rahat nefes alma, kolay su tahliyesi ve ergonomik yapıda olmasıdır. Şnorkelin uygunluğu kadar kullanımı da önemlidir. Kullanım esnasında içi su dolacaktır ve bizim güçlü bir nefes vermek suretiyle içini temizlememiz gerekecektir.

Palet

Paletler bizim su altında hızlı ve daha az güç harcayarak hareket etmemizi sağlayan malzemelerdir. Palet seçiminde en önemli husus ayağınıza tam uymasıdır. Eğer ayağınıza tam uymuyorsa, dar olanı suyun basınç etkisiyle de ayağınızı fazla sıkacak ve rahatsız edecektir. Palet bol olduğunda da ayağınızdan çıkarak sorun yaratacaktır.

Palet kullanımı ise bacaklar düz açılır, dizler hafif kırılır kısa ve güçlü kalçadan hamlelerle hareket edilir. Palet kullanımında ekstra bir el kol hareketine ihtiyaç duymazsınız. Palet vurmalar size yeterli olacak ilerleme gücünü sağlayacaktır. Yapmanız gereken kollarınızın suda direnç oluşturmaması için yanlara serbest bırakmak ya da önde birleştirmek olacaktır. Palet kullanma konusunda dalış tekniklerini incelemek performansınızı artıracaktır.

Piyasada size uygun paleti bulabilmek için üç alternatif bulabilirsiniz. Bunlar:

Açık Paletler : Kıyıdan hızlı yüzeye çıkmanızı sağlayan ve dalış çorabıyla kullanılan türdür.

Kapalı Paletler: Çıplak ayakla kullanılabilen ve çok ısı sorunu olmayan sular için uygundur.

Uzun Palalı Paletler: Uzun bir yapıya sahiptir ve yüksek hız sağlar. Derin ve tüpsüz dalışlarda gereksinim duyacağınız bir palettir.

Palet seçiminde dikkat etmeniz gereken bazı hususlar vardır. Eğer acemiyseniz uzun palalı palet sizi yorabilir. Ayakkabı alırken gösterdiğiniz numara seçimini palette de yapmanız gerekir. Kullanım amacınız önemlidir; amacınıza uygun olanını seçmelisiniz. Unutmamalıdır ki; sert palet sizi çabuk yorar ama ihtiyacınız olan itme gücünü sağlar. Yumuşak olanlar ise büküleceğinden suda yeterince itme gücü oluşturmaz.

Ağırlık Kemeri

Eğer kalın bir dalış elbisesi giydiyseniz, suyun yüzeyinde bir şamandıra gibi kalırsınız. Bu kıyafet suyun kaldırma etkisini son derece artıracaktır. Bu kaldırma etkisini dengelemek için ağırlığa ihtiyaç duyarsınız. Bunun için de ağırlık kemeri takmamız gerekir. Bu kemerlerin ağırlığını belirlemek için, dalış yapacağımız suyun tuzluluk oranı ve kaldırma gücü, derinliği önemlidir. Diğer bir hususta ağırlığın kemer üzerinde dengeli dağılımıdır. Bu sizin suda daha rahat hareket etmenizi sağlar.

Bıçak

Dalış bıçağı suda yaşayabileceğimiz muhtemel bazı tehlikelere karşı ihtiyaç duyabileceğimiz bir ekipmandır. Dalışta bir misina ya ad ağa takılabilirsiniz. Bazen de suyun tabanında bulunan yosunlar bile bize sıkıntı yaratabilir. Bu durumlarda bıçak sizin kurtarıcınız olacaktır. Burada kastedilen bıçak çok büyük olmayan keskin bir bıçaktır. Bıçağın faydası kadar dikkat edilmediğinde zararı da olabilir. Kendimize zarar verme ihtimaline karşı dikkatli olmalıyız. Bıçağı dizkapağımızla ayak bileği arasına iç kısma takmalıyız. Bunun sebebi acil durumlarda bıçağı almak için iki elimizi de kullanabiliriz. Ayrıca ağırlık kemerini çıkarmak zorunda kalırsak engel oluşturmaz.

Dalış Eldiveni ve Çorabı

Eldiven zıpkınla balık avında tercihe bağlı bir malzemedir. Bu malzeme zıpkın yükünü taşımak için işinize yarayacağı gibi kavrama kabiliyetinizi azaltacağı için rahatsızlıkta verebilir. Eğer soğuk bir dönemde dalıyorsak parmaklarımızın üşümesini engelleyecektir.

Çorap ise ayağımızı sıcak tutmaktan ziyade paletin ayağımıza zarar vermesini engelleyecektir. Paletle ayak arasında yumuşak bir tampon görevi görecektir.

Dalış Arkadaşı

Asla tek başınıza dalmayın. Ne kadar profesyonel olsanız da, dalışınızda aksilikler ortaya çıkabilir yada bir sağlık sorunu yaşayabilirsiniz. Denizde tek başınıza olduğunuz zaman basit bir olay bile sağlığınızı tehlikeye atabilir. Misinaya dolaşabilirsiniz, vurgun yiyebilirsiniz, zehirli bir deniz canlısının saldırısına maruz kalabilirsiniz yada kayıp düşebilirsiniz. Her şekilde de size yardım edecek birilerine ihtiyaç duyarsınız biz ona dalış arkadaşı diyoruz.